علی اخلاقی: پنجم اسفند را به مناسبت بزرگداشت دانشمند بزرگ ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی، روز مهندس نامیده اند. جالب است بدانید که کلمه مهندس یک واژه فارسی است و بطور عام مهندس به کسی اطلاق می‌شود که به یکی از علوم هندسه آشنا باشد. اما امروزه مهندسی دیگر یک حرفه نیست، بلکه یک رفتار حرفه ای است. روش و منشی که سمت و سوی امور را از کارآیی به اثربخش بودن سوق میدهد. درحقیقت روشن شده است که معنای مهندسی را نمی توان تنها در طیف مسایل فنی گنجاند. بلکه آنرا به مسایل پزشکی، اجتماعی و حتی سیاسی نیز می توان بسط داد. بطور مثال مهندسی رفتار می کوشد تا نحوه ورود و برقراری تناسب در ایجاد الگو و برنامه در عادتهای خصوصی و عمومی مردم را بررسی نماید.

علی اخلاقی: پنجم اسفند را به مناسبت بزرگداشت دانشمند بزرگ ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی، روز مهندس نامیده اند. جالب است بدانید که کلمه مهندس یک واژه فارسی است و بطور عام مهندس به کسی اطلاق می‌شود که به یکی از علوم هندسه آشنا باشد. اما امروزه مهندسی دیگر یک حرفه نیست، بلکه یک رفتار حرفه ای است. روش و منشی که سمت و سوی امور را از کارآیی به اثربخش بودن سوق میدهد. درحقیقت روشن شده است که معنای مهندسی را نمی توان تنها در طیف مسایل فنی گنجاند. بلکه آنرا به مسایل پزشکی، اجتماعی و حتی سیاسی نیز می توان بسط داد. بطور مثال مهندسی رفتار می کوشد تا نحوه ورود و برقراری تناسب در ایجاد الگو و برنامه در عادتهای خصوصی و عمومی مردم را بررسی نماید. از آنجاکه وزارت راه و شهرسازی بیشترین جامعه مهندسان را در مجموعه ستاد، صف، واحدهای تابعه و وابسته در کشور را به خود اختصاص میدهد، کارکنان متخصص و پرتلاش این وزارتخانه، معنای واقعی رفتار مهندسی در برنامه ریزی، طراحی و اجرای امور را بخوبی درک میکنند. البته استفاده از ظرفیت های مهندسی در سایر حوزه ها، علی الخصوص در علوم انسانی، سابقه ای به اندازه یک قران دارد. در آغاز قرن بیستم که بخش‌های اقتصادی آمریکا و اروپا بسیار پر رونق بودند، متفکرانی مانند فردریک تیلور در ایالات متحده آمریکا و هنری فایُل در فرانسه سیستم‌های جدیدی را مطالعه کردند و اصولی را توسعه دادند که مشخص می‌کرد ساختار سازمان‌ها باید چگونه شکل بگیرد تا بیشترین کارایی و باروری را داشته باشد. همچنین در آن دوره طلایی، هنری فایول مهندس معدن فرانسوی معتقد بود باید از طریق زنجیره‌ای از دستور، اقتدار، نظم، تخصصی کردن کارها و تفکیک مشاغل، ساختار سازمانی را تعیین کرد. این عوامل باعث شد که یک ساختار سازمانی عمودی، اقتداری و از بالا به پایین مبتنی بر طبقه ‌بندی شغلی مجزا شکل بگیرد. چیزی که با نام ساختار سازمانی کلاسیک یا سنتی شناخته می‌شود و درحقیقت همان مهندسی ساختار سازمانی در منابع انسانی می باشد که منجر به تخصصی شدن مشاغل و استاندارد شدن قواعد و فرآیندهای سازمانی می شود. این شیوه‌ی کلاسیک یا ساختار بروکراتیک، الگوی اصلی سازمان‌های کوچکی بود که به شدت رشد کردند و تبدیل به سازمان‌های بزرگ، کارا و اثربخش شدند. کارخانه‌ هنری فورد نمونه‌ بارزی از این نوع سازمان‌ها بود. بطوریکه تبدیل به بزرگ‌ترین کارخانه‌ی اتومبیل‌سازی آمریکا در دهه‌‌ی ۱۹۲۰ شد. درحقیقت دانشمندان آن دوره بی آنکه بدانند با نگاهی مهندسی به مسایل اجتماعی و انسانی، انقلابی صنعتی را رقم زدند. البته اینگونه نگرش را مهندسی ساختار نمی نامیدند، لیکن درحقیقت استفاده از اصول منطقی و سیستماتیک مهندسی در اجرای منویات آنان بود که مدیریت جدید را متبلور ساخته بود. درحال حاضر اهمیت رفتار مهندسی در زمینه های مختلف تا آنجا پیش رفته که همین چند سال پیش شورای عالی اداری کشور نیز در راستای تحقق سیاست های کلی نظام اداری، به منظور ارتقای نقش تسهیل گری و هدایت گری دولت و انجام اصلاحات در نظام اداری کشور، «نقشه راه اصلاح نظام اداری» مشتمل بر ٨ برنامه را تصویب نمود. نکته جالب و حائز اهمیت این موضوع اینست که اولین برنامه آنرا مهندسی نقش و ساختار دولت تعیین کردند. مهندسی نقش و ساختار در حقیقت تبیین نقش مناسب فعالان توسعه کشور در دستیابی به ساختاری تسهیل گر، چابک، متناسب و غیرمتمرکز در تعامل با بخش خصوصي و مديريت‌هاي محلي می باشد. مدیران منابع انسانی دستگاه های اجرایی با نگاه سیستماتیک به مهندسی ساختار سازمانی و باور پذیری استفاده از این ظرفیت علمی، می توانند ضمن چابک‌سازي و انعطاف‌پذيري تشکيلات نظام اداري، زمینه را براي جذب و استفاده از ظرفيت‌هاي مردمي و عدم تمرکز سازماني با رويکرد اثربخشي و افزایش کيفيت خدمات در نظام اداری را فراهم سازند. به امید آنکه نهادینه شدن نگرش رفتار مهندسی در کلیه امورات اداری، جاری و ساری شود. *مدیرکل منابع انسانی، پشتیبانی و رفاه شرکت مادرتحصصی عمران شهرهای جدید